Prognoza 2026: jak zmieni się transport drogowy w UE? Kluczowe zmiany dla kierowców, przewoźników i branży TSL

2026 będzie dla transportu rokiem z jednymi z największych zmian od lat. Transport drogowy w UE wejdzie w nowy etap regulacji dotyczących kierowców, przewoźników, emisji i technologii używanej w pojazdach. W centrum uwagi znajdą się: nowe obowiązki tachografów, rosnące koszty paliwa, zmiany wynikające z Pakietu Mobilności oraz pełna cyfryzacja dokumentów i procesów.

Dla branży TSL oznacza to konieczność szybkiego przygotowania się do wdrożenia nowych przepisów, monitorowania emisji oraz dostosowania flot do unijnych wymogów. Wymusza to inwestycje w technologię, automatyzację i narzędzia ułatwiające kontrolę danych oraz optymalizację kosztów.

W kolejnych sekcjach przedstawiamy najważniejsze nadchodzące zmiany, ich konsekwencje oraz to, jak dostosowaćfirmę i zachować konkurencyjność w kolejnym roku.

Nadchodzące zmiany w transporcie drogowym - prognoza dla branży TSL w UE

Rok 2026 to data graniczna dla kilku obowiązków wynikających z unijnych aktów prawnych i wdrożeń krajowych. Ich harmonogram wynika z rozporządzeń już opublikowanych w EUR-Lex. Najważniejsze zmiany, które obowiązkowo obejmą przewoźników i kierowców:
 

1) Tachografy G2V2 w pojazdach 2,5-3,5 t od 1 lipca 2026 r.

Wynika to z rozporządzenia (UE) 165/2014 zmienionego przez rozporządzenie (UE) 2020/1054, które rozszerza obowiązek instalacji inteligentnych tachografów na lekkie pojazdy wykonujące transport międzynarodowy oraz kabotaż.

Źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32020R1054
 

2) Obowiązkowe stosowanie nowych zasad delegowania kierowców

Planowane jest wejście w życie kolejnych zmian w polskiej ustawie o transporcie drogowym, związanych z wdrażaniem Pakietu Mobilności (delegowanie kierowców, system IMI, reputacja przedsiębiorstwa). Szczegółowy kształt przepisów i dokładne daty będą znane dopiero po zakończeniu prac legislacyjnych.

Źródło: Pakiet Mobilności - dyrektywa 2020/1057
 

3) Opłaty zależne od emisji CO₂ w kolejnych państwach UE

W 2026 kolejne kraje wdrażają dyrektywę Eurovignette (2011/76/UE zmienioną 2022/362). Opłaty mają być uzależnione od klasy emisji pojazdu, co wpływa na kosztach przewoźników i flot ciężarowych.

Źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32022L0362
 

4) Cyfryzacja dokumentów przewozowych - eFTI i eCMR

Od kolejnego roku pierwsze certyfikowane platformy eFTI mogą rozpocząć działalność, a organy w państwach UE mogą zacząć akceptować dane w pełni elektronicznej formie. Obowiązek przyjmowania przez organy danych z platform eFTI wejdzie w życie 9 lipca 2027 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2020/1056 i aktami wykonawczymi.

Źródło: Rozporządzenie (UE) 2020/1056
 

5) Digitalizacja zezwoleń ECMT - koniec papieru

Od 2026 dokumenty ECMT i logbooki mają funkcjonować w formie elektronicznej. To znacznie zmieni sposób kontroli na drogach.

Źródło: ITF/OECD - zapowiedź pełnej digitalizacji ECMT
 

Tachografy, kierowca i czas pracy - nowe przepisy od 1 lipca 2026 r.

Obowiązek tachografów G2V2 w pojazdach 2,5-3,5 t - potwierdzone przepisy UE

 

Od 1 lipca 2026 r. wszystkie pojazdy o DMC 2,5-3,5 t wykonujące transport międzynarodowy lub kabotaż będą musiały być wyposażone w inteligentne tachografy drugiej generacji (G2V2). Obowiązek ten wynika z:

• rozporządzenia (UE) 165/2014,

• zmienionego przez rozporządzenie (UE) 2020/1054, wchodzącego w skład Pakietu Mobilności.

To jedno z najważniejszych nowych wymagań dotyczących kierowców busów i lekkich pojazdów wykorzystywanych w transporcie. Od tego momentu także małe firmy i operatorzy flot busów zostaną objęci regulacjami, które dotychczas dotyczyły wyłącznie ciężarówek.

Źródło oficjalne: EUR-Lex - Rozporządzenie (UE) 2020/1054
 

Zakres obowiązków: rejestracja czasu pracy kierowców i przekroczeń granic

Wprowadzenie tachografów G2V2 oznacza, że czas pracy i odpoczynków kierowców pojazdów 2,5-3,5 t będzie musiał być monitorowany w taki sam sposób, jak w transporcie ciężkim. Tachograf zarejestruje m.in.:

• aktywności kierowcy,

• momenty przekroczenia granic,

• pozycję pojazdu co 3 godziny jazdy,

• załadunki i rozładunki.

To kluczowe, ponieważ kierowcy lekkich pojazdów będą podlegać podobnym zasadom jak kierowcy pojazdów ciężarowych w zakresie kontroli i odpowiedzialności.

Źródło: Dyrektywa 2006/22/WE oraz zapisy Pakietu Mobilności.
 

Konsekwencje dla firm: procedury, sprzęt i archiwizacja danych

Każdy przewoźnik wykonujący transport międzynarodowy będzie zobowiązany do:

• zakupu tachografu G2V2,

• montażu wyłącznie w warsztacie uprawnionym,

• konfiguracji systemów umożliwiających raportowanie i zdalne pobieranie danych,

• wprowadzenia procedur przechowywania plików DDD i danych z jednostki pojazdu.

To element większej przemiany technologicznej, zmierzającej do pełnej cyfryzacji procesów kontroli w UE. Przepisy te nie są prognozą - ich harmonogram jest już formalnie zatwierdzony.
 

Koszty i ryzyka dla przewoźników

Nowe przepisy wymuszają inwestycje nie tylko w tachograf, ale również w:

• systemy telematyczne,

• narzędzia do zarządzania flotą i archiwizacji,

• szkolenia kierowców.

Ryzyka obejmują:

• kary administracyjne za brak urządzenia,

• kary za błędne lub brakujące dane,

• zatrzymania pojazdu podczas kontroli.

To szczególnie istotne dla firm, które do tej pory nie funkcjonowały w reżimie czasu pracy kierowców busów.
 

Jak przygotować się do wdrożenia?

Przedsiębiorcy powinni:

1. Planować zakup i montaż tachografów z wyprzedzeniem.

2. Dostosować procedury wewnętrzne do nowych obowiązków.

3. Zainwestować w narzędzia umożliwiające automatyzację pobierania danych i ich analizę.

4. Zapewnić szkolenia dla kierowców i personelu administracyjnego.

5. Monitorować aktualizacje prawne dotyczące interpretacji przepisów.

Koszty transportu w 2026 - paliwo, opłaty CO₂ i wpływ na przewoźników

 

Opłaty drogowe zależne od emisji CO₂ - realne zmiany

Firmy transportowe będą odczuwać skutki wdrażania dyrektywy Eurovignette (zmienionej dyrektywą 2022/362), która nakłada na państwa członkowskie obowiązek powiązania opłat drogowych z:

• poziomem emisji CO₂ pojazdu,

• klasą emisyjną,

• masą i charakterem przejazdu (np. przewozy ciężkie).

Źródło: Dyrektywa (UE) 2022/362

Oznacza to, że firmy zapłacą różne stawki w zależności od tego, czy pojazd jest nowoczesny i niskoemisyjny, czy też należy do starszej generacji ciężarówek.
 

Przykłady wdrażania opłat CO₂ w państwach UE

Niemcy (już obowiązuje)

Niemcy już wprowadziły pełną dopłatę CO₂ do myta dla pojazdów ciężarowych. Wysokość opłat zależy od:

• klasy emisyjnej,

• masy pojazdu,

• rodzaju przewozu.

To rozwiązanie ma bezpośredni wpływ na koszty przewozów z Polski, bo jest to główny kierunek transportowy UE.
 

Holandia (wejście w życie: 1 lipca 2026)

Holandia uruchamia krajowy system naliczania opłat według emisji CO₂ ciężarówek.
System obejmuje:

• pojazdy powyżej 3,5 t,

• międzynarodowe przejazdy przez terytorium NL.

 

Inne państwa

Dania, Austria i Belgia również już wdrożyły - elementy systemu opartego o emisję CO₂.

Oznacza to, że transport międzynarodowy staje się bardziej kosztowny dla flot korzystających z pojazdów o wyższej emisji.
 

Co przewoźnik powinien zrobić w przyszłym roku

 

1. Monitorować przejazdy pod kątem opłat CO₂ w poszczególnych krajach.

2. Analizować trasy, w których dopłaty CO₂ są najwyższe.

3. Rozważyć zainwestowanie w pojazdy o niższej emisji lub lepszej efektywności paliwowej.

4. Używać systemów telematycznych (np. od widziszwszystko.pl) do optymalizacji jazdy i spalania.

5. Aktualizować strategię cenową (np. dopłaty paliwowe, korekty marż).

 

Transformacja technologiczna pojazdów i dokumentów - eCMR, eFTI, ECMT i rozporządzenia UE

 

eFTI - cyfrowe środowisko dla informacji transportowych

Od stycznia przyszłego roku certyfikowane platformy eFTI mogą rozpocząć działalność, a organy w państwach członkowskich mogą zacząć akceptować dane w pełni elektronicznej formie. Obowiązek przyjmowania przez organy informacji przesyłanych przez certyfikowane platformy eFTI we wszystkich krajach UE wejdzie w życie 9 lipca 2027 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2020/1056 i aktami wykonawczymi.

To oznacza, że:

• organy kontrolne będą mogły weryfikować dokumenty elektronicznie,

• przewoźnicy oraz operatorzy logistyczni będą musieli posługiwać się cyfrowymi dokumentami,

• infrastruktura IT państw członkowskich musi umożliwiać automatyczną wymianę danych.

Podstawa prawna: Rozporządzenie (UE) 2020/1056 (eFTI)

To jeden z filarów cyfryzacji europejskiego transportu drogowego i oficjalnie potwierdzony kierunek zmian, które zaczną się materializować od nadchodzącego roku, a pełny obowiązek wejdzie w życie w 2027 r.
 

eCMR - coraz bliżej pełnej cyfryzacji listów przewozowych

Choć eCMR nie jest obowiązkowy unijnie w określonym dniu, coraz więcej państw (w tym Polska) ratyfikowało protokół i wdraża infrastrukturę do elektronicznego listu przewozowego.

Wraz z wdrożeniem eFTI część państw zacznie szerzej akceptować eCMR jako równoważny papierowemu liście przewozowemu. Pełny obowiązek akceptacji danych elektronicznych przez organy pojawi się dopiero w 2027 r., a szczegóły zależą od ustawodawstw krajowych.

Podstawa prawna: Protokół dodatkowy do Konwencji CMR dotyczący eCMR (UNECE)
 

Digitalizacja ECMT - od 2026 r. koniec dokumentów papierowych

Międzynarodowe Forum Transportu (ITF/OECD) zapowiedziało pełne przejście zezwoleń ECMT na formę cyfrową. Oznacza to, że od przyszłego roku:

• firmy transportowe nie będą posługiwać się papierowymi książkami logbooków,

• kontrole drogowe będą odbywać się na podstawie danych cyfrowych,

• błędy formalne (np. brak pieczątki) znikną, ale pojawią się nowe ryzyka związane z systemami IT.

Źródło: ITF - International Transport Forum (ECMT digitalisation project)
 

Dlaczego to wszystko ma znaczenie dla przewoźników?

Transformacja technologiczna wymusza:

• automatyzację obiegu dokumentów,

• kontrolę danych w czasie rzeczywistym,

• inwestycje w systemy IT zgodne z wymaganiami UE,

• przeszkolenie kierowców i administracji.

Dla firm działających w transporcie międzynarodowym będzie to obowiązek, a dla firm lokalnych - przewaga konkurencyjna wynikająca z szybszego dostosowania się do rynku.
 

 

Rok 2026 jako punkt zwrotny regulacyjny - nadchodzące zmiany do 2030 r.

Dlaczego 2026 wyznacza początek nowego etapu w europejskim transporcie

 

Rok 2026 jest okresem przejściowym, w którym państwa członkowskie uruchamiają systemy eFTI i mogą zacząć akceptować dokumenty elektroniczne, ale pełna gotowość i obowiązek akceptacji danych (zarówno dla eFTI, jak i np. eCMR) nastąpi dopiero 9 lipca 2027 r.

Każda firma transportowa będzie musiała funkcjonować w systemie, w którym:

• dane stają się głównym elementem kontroli,

• cyfryzacja dokumentów jest standardem,

• emisje pojazdów wpływają na ich opłacalność,

• administracja krajowa i unijna wymaga coraz większej transparentności operacyjnej.

Nadchodzący rok to ostatni moment, aby przygotować struktury firmy na zmiany, które będą narastały w najbliższych latach.
 

Zmiany środowiskowe do 2030 r. - rosnąca rola efektywności paliwowej i norm emisji

Unijna polityka klimatyczna zakłada stopniowe zaostrzanie wymogów środowiskowych w transporcie do 2030 r.. W praktyce oznacza to:

1) Coraz większe znaczenie niskoemisyjnych technologii pojazdów

W kolejnych latach starsze ciężarówki o wysokiej emisji spalin będą generować:

• wyższe koszty przejazdów w krajach stosujących systemy naliczania opłat według CO₂,

• większe ryzyka legislacyjne (ograniczenia wjazdów, strefy środowiskowe),

• mniejszą atrakcyjność dla zleceniodawców oczekujących raportów emisyjnych.

Coraz bardziej opłacalne stanie się inwestowanie w pojazdy:

• o niższym zużyciu paliwa,

• z optymalizacją aerodynamiki,

• przygotowane pod alternatywne paliwa (np. rozwiązania wodorowe),

• wspierające automatyczne raportowanie parametrów jazdy.

2) Wzrost znaczenia śladu węglowego w logistyce i kontraktach handlowych

Firmy z sektora produkcyjnego, retail i e-commerce coraz częściej wymagają:

• deklaracji emisji CO₂ dla przewozu,

• śledzenia efektywności trasy,

• raportów środowiskowych.

Dla firm, które nie wdrożą narzędzi telematycznych i analitycznych, może to oznaczać utratę zleceń.
 

Cyfryzacja i automatyzacja - dokumenty, kontrola i dane

Transformacja cyfrowa transportu nabiera tempa, a najbliższe lata będą okresem wdrażania rozwiązań, które staną się obowiązkowe w całej UE.

1) Pełna integracja dokumentów elektronicznych (eFTI, eCMR)

Państwa członkowskie będą stopniowo uruchamiać systemy do obsługi dokumentów cyfrowych i część z nich zacznie akceptować e-dokumenty w praktyce, ale to dopiero początek. Pełny obowiązek akceptacji danych elektronicznych przez organy wejdzie w życie dopiero 9 lipca 2027 r.

Do 2030 r. Unia Europejska dąży do:

• całkowitego wyeliminowania papierowych dokumentów,

• pełnej interoperacyjności systemów między przewoźnikiem, klientem i administracją,

• automatycznej kontroli dokumentów podczas przejazdu, bez zatrzymywania pojazdu.

2) Standaryzacja kontroli drogowych opartej na danych

Europa przechodzi od kontroli „manualnych” do kontroli cyfrowych, w których:

• inspektorzy sprawdzają dokumenty zdalnie,

• dane z tachografu i systemów telematycznych są kluczowe dla weryfikacji,

• rośnie rola integracji systemów firmowych z systemami państwa.

Dla firm transportowych oznacza to konieczność wdrożenia profesjonalnych narzędzi informatycznych, a nie doraźnych rozwiązań.
 

Ekonomiczne konsekwencje do 2030 r. - presja na wymianę floty i reorganizację kosztów

1) Wzrost kosztów eksploatacji starszych pojazdów

Z czasem różnice kosztowe między niskoemisyjną a starszą flotą będą się powiększać. Będzie to wynikało z:

• dopłat CO₂ do myta,

• ograniczeń wjazdu do miast,

• wyższych kosztów paliwa,

• wymagań klientów dotyczących emisji.

2) Rosnąca przewaga firm inwestujących w technologię i automatyzację

Operatorzy transportowi, którzy wdrażają:

• telematykę,

• analitykę paliwową,

• narzędzia do cyfrowego obiegu dokumentów,

• systemy optymalizacji tras

zyskują przewagę konkurencyjną - nie tylko dzięki niższym kosztom, ale też dzięki spełnianiu wymogów dużych kontraktów.

3) Cyfrowe systemy wymiany danych jako warunek współpracy B2B

Do 2030 r. standardem stanie się:

• raportowanie danych o trasach,

• raportowanie emisji,

• udostępnianie dokumentów cyfrowych w czasie rzeczywistym.

Firmy bez odpowiedniej infrastruktury będą wypadać z łańcuchów dostaw.
 

Dlaczego przewoźnicy muszą zacząć działać już teraz?

Bo zmienia się model funkcjonowania sektora:

• dane stają się podstawą transportu,

• flota musi być mierzona i raportowana,

• technologie i automatyzacja przestają być „opcją” - stają się koniecznością.

Dla firm, które zaczną transformację dopiero po 2028 r., koszty mogą okazać się zbyt wysokie, a konkurencja... zbyt szybka.