Pierwsza strefa czystego transportu w Polsce - SCT Warszawa, Kraków

Pierwsza Strefa Czystego Transportu w Polsce! Miasta w Polsce wprowadzą strefy czystego transportu: Zasady i opłaty za wjazd

 

Strefy czystego transportu (SCT) w Polsce stanowią nowatorskie podejście do walki z zanieczyszczeniem powietrza w miastach. Celem tych stref jest ograniczenie emisji spalin poprzez wprowadzenie restrykcji dotyczących wjazdu pojazdów niespełniających określonych norm ekologicznych. Od 1 lipca 2024 roku, pierwsze SCT zostaną wdrożone w takich miastach jak Kraków i Warszawa, a kolejne miasta, jak Wrocław, Gliwice, Lublin, Rzeszów i Toruń, również rozważają ich wprowadzenie w najbliższych latach​​.

Ma to na celu poprawę jakości powietrza, co przyniesie korzyści zdrowotne mieszkańcom oraz przyczyni się do ochrony środowiska. Pojazdy elektryczne, wodorowe oraz napędzane gazem ziemnym będą miały wjazd do tych stref bez przeszkód, podczas gdy pojazdy spalinowe będą musiały spełniać odpowiednie wymagania emisji spalin, takie jak Euro 2, Euro 3, Euro 4 i Euro 5​​.

W niniejszym artykule przyjrzymy się szczegółowo zasadom działania SCT, wymogom dla pojazdów, korzyściom zdrowotnym i środowiskowym, a także przykładom z innych krajów, które już wdrożyły podobne rozwiązania.

Powody wprowadzenia stref czystego transportu

 

Czym jest strefa czystego transportu?

Strefa czystego transportu (SCT) to obszar w miastach, do którego wjazd mają tylko pojazdy spełniające określone normy spalania. Strefy te są tworzone, aby ograniczyć negatywny wpływ transportu na środowisko, poprawić jakość powietrza i zdrowie mieszkańców.

Dlaczego wprowadzamy strefy czystego transportu?

W Polsce ma to na celu przede wszystkim poprawę jakości powietrza, co jest kluczowe w walce z zanieczyszczeniem powietrza w Polsce. Zanieczyszczenie powietrza w miastach, w dużej mierze spowodowane przez ruch drogowy, ma negatywny wpływ na zdrowie mieszkańców, prowadząc do chorób układu oddechowego i krążenia. Strefy te pomagają również w redukcji emisji szkodliwych substancji, co przyczynia się do ochrony środowiska​​.

Koncepcja i cele stref czystego transportu

Koncepcja stref czystego transportu to krok w kierunku bardziej ekologicznych miast. Wprowadzenie tych stref jest częścią szerszej polityki ekologicznej i promocji elektromobilności, mającej na celu przygotowanie na przyszły zakaz sprzedaży samochodów spalinowych od 2035 roku. Strefy te mają za zadanie również promować użycie środków transportu przyjaznych dla natury, takich jak transport publiczny, rowery i pojazdy elektryczne​.

Pierwsze strefy czystego transportu - jakie miasta w Polsce wprowadzą strefy czystego transportu?

Pierwsze takie strefy zostaną wprowadzone w Krakowie i Warszawie od 1.07.24 r. W Warszawie strefa czystego transportu obejmie większość Śródmieścia oraz fragmenty dzielnic takich jak Wola, Kamionek, Grochów i Saska Kępa​​. W Krakowie SCT zostanie wprowadzona etapowo, zaczynając od 1.07.24 roku, co ma na celu dostosowanie mieszkańców do nowych przepisów. W planach są również strefy czystego transportu w innych miastach, takich jak Wrocław, Gliwice, Lublin, Rzeszów i Toruń​​.

Normy emisji spalin i wymogi dla pojazdów - kto będzie mógł wjechać do strefy czystego transportu?

Pojazdy, które będą mogły wjeżdżać do stref czystego transportu, muszą spełniać określone standardy emisji spalin. Najważniejsze z nich to normy Euro 2, 3, 4 i 5. Pojazdy elektryczne, wodorowe i napędzane gazem ziemnym będą miały możliwość wjazdu do strefy bez przeszkód. Pojazdy niespełniające tych norm będą miały zakaz wjazdu do strefy, co ma na celu dalszą redukcję zanieczyszczeń​.

Opłaty za wjazd do strefy czystego transportu

Opłaty za wjazd do strefy czystego transportu będą dotyczyć pojazdów, które przekraczają wyznaczoną normę emisji spalin. Te opłaty mają na celu zniechęcenie do korzystania z nieekologicznych środków transportu i promowanie alternatywnych, bardziej przyjaznych dla środowiska opcji. Dokładne kwoty opłat będą ustalane przez poszczególne miasta, ale już teraz wiadomo, że będą one stosunkowo wysokie, aby skutecznie zniechęcać do wjazdu starszych, bardziej zanieczyszczających pojazdów​.

Granice strefy i kontrola pojazdów

Granice strefy czystego transportu zostaną wyznaczone na podstawie analizy zanieczyszczenia powietrza oraz natężenia ruchu w różnych częściach miasta. Strefy niskiej emisji będą kontrolowany poprzez systemy monitoringu i kamery, które będą sprawdzać tablice rejestracyjne pojazdów oraz ich zgodność z wymogami emisji spalin. Pojazdy, które nie będą spełniać określonych norm, mogą zostać ukarane mandatami​.

Wpływ na mieszkańców i środowisko

Ta zmiana przyniesie korzyści zdrowotne poprzez poprawę jakości powietrza, co zmniejszy liczbę zachorowań na choroby układu oddechowego i krążenia. Dodatkowo, przyczyni się to do ochrony środowiska poprzez redukcję emisji szkodliwych substancji i promowanie ekologicznych środków transportu. Warto zauważyć, że wprowadzenie takich stref cieszy się poparciem społecznym w miastach takich jak Warszawa, gdzie większość mieszkańców pozytywnie ocenia te zmiany​​.

Szczegóły dotyczące SCT w poszczególnych miastach - wjazd do strefy czystego transportu w Polsce i na Świecie

 

Strefa czystego transportu w Krakowie

 

Kraków będzie jednym z pierwszych miast w Polsce, które wdrożą tę rewolucję. Pierwsza Krakowska strefa zostanie wprowadzona od 1 lipca 2024 roku. Obszar obowiązywania strefy czystego transportu obejmie centrum miasta, gdzie normy emisji spalin będą stopniowo zaostrzane. Początkowo, wjazd do strefy będą miały pojazdy spełniające normy Euro 2 (samochody benzynowe) i Euro 5 (diesel)​​.

Strefa czystego transportu w Warszawie

Warszawa również planuje wprowadzenie pierwszego etapu SCT od 1 lipca 2024 roku. Obszar strefy czystego transportu w Warszawie obejmie większość Śródmieścia oraz fragmenty dzielnic takich jak Wola, Kamionek, Grochów i Saska Kępa. Wjazd w Warszawie do takiej strefy będzie możliwy tylko dla pojazdów spełniających określone normy emisji spalin.

Plany innych miast w Polsce, gdzie będą obowiązywać kierowców obostrzenia.

Inne miasta w Polsce również rozważają utworzenie stref czystego transportu. Wrocław planuje wprowadzenie SCT etapowo od 2025 roku, natomiast Gliwice, Lublin, Rzeszów i Toruń także rozważają w najbliższych latach takie rewolucje. Te działania mają na celu poprawę jakości powietrza i redukcję zanieczyszczeń w największych ośrodkach miejskich​.

Przykłady stref czystego transportu w Europie

Na Starym Kontynencie funkcjonuje już 320 stref czystego transportu. Przykłady tych stref można znaleźć w takich miastach jak Paryż, Bruksela, Barcelona, Stuttgart czy Zagłębie Ruhry. Wprowadzenie tych stref przyczyniło się do znacznej poprawy jakości powietrza w tych miastach. Doświadczenia z Europy pokazują, że ustanowienie SCT na dużym obszarze pozwala na przyjęcie mniej restrykcyjnych wymogów, co może być inspiracją dla polskich miast​.

Kierunki rozwoju i wyzwania

Wprowadzenie takich zmian jest częścią szerszej polityki ekologicznej mającej na celu promowanie środków transportu przyjaznych dla natury. Zakłada się, że wprowadzenie SCT przyczyni się do zmniejszenia liczby pojazdów z silnikami diesla i benzynowymi w centrum miasta, co wpłynie na poprawę jakości powietrza. Miasta, które te ograniczenia będą musiały także zadbać o rozwój infrastruktury dla pojazdów elektrycznych i wodorowych oraz o promowanie transportu publicznego jako alternatywy dla transportu prywatnego​.

Wpływ na transport publiczny

Strefy czystego transportu będą promować korzystanie z komunikacji miejskiej jako alternatywy dla prywatnych samochodów. Miasta wprowadzające SCT będą musiały inwestować w rozwój i modernizację infrastruktury transportu publicznego, aby zapewnić mieszkańcom wygodną i ekologiczną alternatywę. Zwiększenie liczby autobusów elektrycznych i innych pojazdów niskoemisyjnych w komunikacji miejskiej będzie kluczowym elementem tego procesu​​.

Wyjątki od zakazu wjazdu

Niektóre pojazdy będą wyłączone z zakazu wjazduczystego transportu. Do tych pojazdów należą samochody służb (policja, straż pożarna, pogotowie), pojazdy osób niepełnosprawnych oraz pojazdy specjalne (np. pojazdy naprawcze). Te wyjątki mają na celu zapewnienie, że kluczowe usługi będą mogły funkcjonować bez zakłóceń​​.

Podsumowanie

Kraków i Warszawa będą pierwszymi miastami, które wdrożą SCT od 1 lipca 2024 roku. Kolejne miasta, takie jak Wrocław, Gliwice, Lublin, Rzeszów i Toruń, również planują utworzenie stref czystego transportu. Te działania mają na celu promowanie środków transportu przyjaznych dla natury i redukcję emisji spalin, co przyczyni się do poprawy jakości powietrza w polskich miastach​.